Samen tegen eenzaamheid
Het hebben van een goed sociaal netwerk lijkt de sleutel tot succes te zijn bij het voorkomen of terugdringen van eenzaamheid. Eenzaamheid ontstaat namelijk vooral door het gemis aan een hechte en emotionele band met anderen. Het hebben en (onder)houden van een sociaal netwerk is voor veel mensen echter een stuk makkelijker gezegd dan gedaan.
Ouderen groter risico
Vroeger was het hebben van een sociaal netwerk vanzelfsprekender dan nu; families waren groter, meer mensen gingen naar de kerk en sociale samenhang in de buurt was sterker aanwezig. De samenleving is uitgegroeid tot een individualistische maatschappij waarin sociale netwerken minder lang stand houden. Dit komt door bijvoorbeeld scheidingen, migratie, verzuiling en kleine(re) gezinnen. Hoewel eenzaamheid onder alle leeftijden voorkomt lopen ouderen wel een groter risico om zich eenzaam te gaan voelen. Zij komen niet meer zo makkelijk de deur uit, kinderen wonen verder weg, steeds meer mensen om hen heen vallen weg, het aangaan van nieuwe contacten wordt lastiger en de digitale wereld gaat vaak te snel voor hen.
Schaamte en taboe
Gelukkig zijn er mogelijkheden om het (versterken van) netwerken te leren, maar dan moeten we mensen die zich eenzaam voelen wel eerst in het vizier krijgen. En daar knelt de schoen nogal eens. Vraag iemand of hij/zij eenzaam is en er volgt een ontwijkend antwoord. Schaamte en taboe hebben helaas nog steeds de overhand als het over eenzaamheid gaat. Eén van de doelen in de aanpak tegen eenzaamheid is voor de SWA dan ook het doorbreken van dit taboe. Hoe? Door het thema structureel op de agenda te zetten in Alblasserdam, door er steeds opnieuw over in gesprek te gaan met burgers en partners, maar ook door voorlichting te geven over het signaleren en herkennen van eenzaamheid. De SWA hoopt hiermee te bereiken dat mensen zich (weer) bewust worden van bijvoorbeeld de buurvrouw van verderop waar nooit iemand over de vloer komt of de clubgenoot die recent gescheiden is.
Dieper liggende problemen
De belangrijkste sleutel tot succes is echter de eenzame zelf. Zolang iemand zijn of haar eigen eenzaamheid niet (h)erkent of, nog belangrijker, niet gemotiveerd is om er zelf iets aan te doen kunnen we als welzijnsstichting, vrijwilliger of medeburger weinig voor iemand doen. Wanneer blijkt dat eenzaamheid chronisch is en voortkomt uit dieper liggende problemen dan is inzet van een vrijwilliger ook geen haalbare optie hebben we gemerkt. Een vrijwilliger is immers geen vervanging voor professionele ondersteuning. In die gevallen verwijzen we iemand daarom door. Je kunt je afvragen of het voor een 87-jarige nog wel haalbaar is om aan een sociaal netwerk te bouwen. Voor deze groep zal de SWA ontmoeting faciliteren en buurtbewoners of vrijwilligers blijven stimuleren om zich in te zetten voor anderen door hen bijvoorbeeld regelmatig even te bezoeken.
Gezien worden
We leven in een tijd waarin iedereen het druk heeft en dat omkijken naar elkaar er vaak bij inschiet. Een paar simpele gebaren die geen of nauwelijks tijd kosten kunnen echter al een groot verschil maken. Iemand op straat vriendelijk gedag zeggen, een hand opsteken wanneer je voorbij het huis loopt van iemand die de deur niet uit kan of een kaartje in de bus doen rond kerst. We nemen daarmee het gevoel van eenzaamheid misschien niet weg, maar brengen wel over dat iemand ‘gezien wordt’. En juist dat is hetgeen wat eenzame mensen aangeven te missen. We sluiten dit artikel af met een gedichtje van Toon Hermans:
Veel mensen zijn eenzaam,
geloof me
daar is niets tegen het mag,
Maar kom je ze tegen zeg dan op z’n minst even:
“Dag.”
Om eenzaamheid te voorkomen is het belangrijk dat eenzaamheid tijdig gesignaleerd wordt. Niet alleen door (zorg)instellingen, maar juist ook door de mensen om iemand heen.
Kent u iemand die zich eenzaam voelt? Neem dan contact op met de SWA, telefoon 078-202 12 20.
Ouderen groter risico
Vroeger was het hebben van een sociaal netwerk vanzelfsprekender dan nu; families waren groter, meer mensen gingen naar de kerk en sociale samenhang in de buurt was sterker aanwezig. De samenleving is uitgegroeid tot een individualistische maatschappij waarin sociale netwerken minder lang stand houden. Dit komt door bijvoorbeeld scheidingen, migratie, verzuiling en kleine(re) gezinnen. Hoewel eenzaamheid onder alle leeftijden voorkomt lopen ouderen wel een groter risico om zich eenzaam te gaan voelen. Zij komen niet meer zo makkelijk de deur uit, kinderen wonen verder weg, steeds meer mensen om hen heen vallen weg, het aangaan van nieuwe contacten wordt lastiger en de digitale wereld gaat vaak te snel voor hen.
Schaamte en taboe
Gelukkig zijn er mogelijkheden om het (versterken van) netwerken te leren, maar dan moeten we mensen die zich eenzaam voelen wel eerst in het vizier krijgen. En daar knelt de schoen nogal eens. Vraag iemand of hij/zij eenzaam is en er volgt een ontwijkend antwoord. Schaamte en taboe hebben helaas nog steeds de overhand als het over eenzaamheid gaat. Eén van de doelen in de aanpak tegen eenzaamheid is voor de SWA dan ook het doorbreken van dit taboe. Hoe? Door het thema structureel op de agenda te zetten in Alblasserdam, door er steeds opnieuw over in gesprek te gaan met burgers en partners, maar ook door voorlichting te geven over het signaleren en herkennen van eenzaamheid. De SWA hoopt hiermee te bereiken dat mensen zich (weer) bewust worden van bijvoorbeeld de buurvrouw van verderop waar nooit iemand over de vloer komt of de clubgenoot die recent gescheiden is.
Dieper liggende problemen
De belangrijkste sleutel tot succes is echter de eenzame zelf. Zolang iemand zijn of haar eigen eenzaamheid niet (h)erkent of, nog belangrijker, niet gemotiveerd is om er zelf iets aan te doen kunnen we als welzijnsstichting, vrijwilliger of medeburger weinig voor iemand doen. Wanneer blijkt dat eenzaamheid chronisch is en voortkomt uit dieper liggende problemen dan is inzet van een vrijwilliger ook geen haalbare optie hebben we gemerkt. Een vrijwilliger is immers geen vervanging voor professionele ondersteuning. In die gevallen verwijzen we iemand daarom door. Je kunt je afvragen of het voor een 87-jarige nog wel haalbaar is om aan een sociaal netwerk te bouwen. Voor deze groep zal de SWA ontmoeting faciliteren en buurtbewoners of vrijwilligers blijven stimuleren om zich in te zetten voor anderen door hen bijvoorbeeld regelmatig even te bezoeken.
Gezien worden
We leven in een tijd waarin iedereen het druk heeft en dat omkijken naar elkaar er vaak bij inschiet. Een paar simpele gebaren die geen of nauwelijks tijd kosten kunnen echter al een groot verschil maken. Iemand op straat vriendelijk gedag zeggen, een hand opsteken wanneer je voorbij het huis loopt van iemand die de deur niet uit kan of een kaartje in de bus doen rond kerst. We nemen daarmee het gevoel van eenzaamheid misschien niet weg, maar brengen wel over dat iemand ‘gezien wordt’. En juist dat is hetgeen wat eenzame mensen aangeven te missen. We sluiten dit artikel af met een gedichtje van Toon Hermans:
Veel mensen zijn eenzaam,
geloof me
daar is niets tegen het mag,
Maar kom je ze tegen zeg dan op z’n minst even:
“Dag.”
Om eenzaamheid te voorkomen is het belangrijk dat eenzaamheid tijdig gesignaleerd wordt. Niet alleen door (zorg)instellingen, maar juist ook door de mensen om iemand heen.
Kent u iemand die zich eenzaam voelt? Neem dan contact op met de SWA, telefoon 078-202 12 20.
